2.8 Financiële diagnose en kengetallen
Financiële diagnose
Jaarlijks laten we een externe partij (Deloitte) een beoordeling maken van onze financiële positie. Dit is vormgegeven in de vorm van een financiële diagnose (benchmark), die jaarlijks wordt geactualiseerd. In de diagnose wordt een aantal gegevens over de financiële positie van de provincie vergeleken met andere provincies en afgezet tegen algemeen geaccepteerde landelijke normen. De analyse 2018 heeft betrekking op de cijfers uit de jaarrekeningen over 2017 en de programmabegrotingen voor 2018 van de provincies. Met ingang van 2018 heeft Deloitte een wijziging in de systematiek doorgevoerd, die met terugwerkende kracht ook is toegepast op de vergelijkende cijfers (2017). Een vergelijking met de jaren vóór 2017 is daardoor niet meer mogelijk. Voorheen werd aan de indicatoren een waardering toegekend (variërend van zeer ongunstig tot zeer gunstig). Met ingang van dit jaar wordt geen waardering meer toegekend, maar per indicator de relatieve positie ten opzichte van andere provincies weergegeven. Bij de toelichting per indicator is vervolgens wel een nadere duiding opgenomen.
Tabel 1.21: Historisch verloop totaalbeeld Flevoland
Scores | Jaarverslag 2016 / | Jaarverslag 2017 / |
---|---|---|
Gunstiger ten opzichte van het gemiddelde | 6 | 6 |
Gemiddeld | 7 | 7 |
Ongunstiger ten opzichte van het gemiddelde | 0 | 0 |
In zijn algemeenheid is het oordeel dat Flevoland een goede financiële positie heeft; de indicatoren zijn over het algemeen overeenkomstig of gunstiger dan het gemiddelde van alle provincies. De waarderingen is niet gewijzigd ten opzichte van vorig jaar. In de hierna volgende tabel worden de scores op de benoemde elementen vermeld en kort toegelicht.
Tabel 1.22: Waardering financiële positie
Standaardelement | Waardering | Toelichting |
---|---|---|
Provinciale opcenten | Gemiddeld | Belastingtarief ligt tegen het landelijk gemiddelde; additionele bron van weerstandscapaciteit aanwezig. |
Weerstandsvermogen | Gemiddeld | Weerstandsratio van 1,4 blijft binnen bandbreedte van 1,1 - 2,0. |
Schuldpositie | Gunstig | Debt ratio (schulden kort en lang in % van balanstotaal) is verder afgenomen (gunstiger) in 2017. |
Aanwending externe financiering | Gemiddeld | Er is geen sprake van lang vreemd vermogen; provinciale voorzieningen zijn volledig gefinancierd met eigen vermogen. |
Reservepositie | Gemiddeld | Gemiddeld ten opzichte van andere provincies. |
Verhouding activa / reserves | Gemiddeld | Gemiddeld ten opzichte van andere provincies. |
Gespaard voor onderhoud | Gunstig | Onderhoudsvoorziening aanwezig in tegenstelling tot 9 andere provincies. |
Garant- en borgstellingen | Gunstig | Relatief laag bedrag aan garantstellingen. |
Rentelasten | Gunstig | Geen lang vreemd vermogen; geen rentekosten. |
Grondexploitaties | Gunstig | Geen actieve grondexploitaties, geen risico's maar ook geen kansen. |
Investeringen | Gemiddeld | Materiële vaste activa nemen naar verwachting toe met ca. € 110 mln. Hogere afschrijvingslasten zijn structureel gedekt in meerjarenbegroting. |
Begroting 2018-2021 | Gunstig | Eigen vermogen neemt toe met circa € 26 mln., begroting is structureel sluitend. |
EMU-saldo 2017-2020 | Gemiddeld | Gemiddeld ten opzichte van andere provincies. |
Financiële kengetallen BBV
In dit onderdeel worden aanvullende financiële kengetallen weergegeven, zoals voorgeschreven door het BBV. Deze kengetallen maken inzichtelijk in welke mate de provincie over voldoende financiële ruimte beschikt om structurele en incidentele lasten te kunnen dekken of opvangen. Gezien hun karakter maken ze onderdeel uit van de financiële diagnose van de provincie. Vanwege de uniform voorgeschreven berekeningswijze kunnen de waarden desgewenst worden vergeleken met die van andere provincies.
Tabel 1.23: Financiële kengetallen BBV (in %)
Kengetal (in %) | Rekening 2017 | Begroting 2018 na wijziging | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Begroting 2021 | Begroting 2022 |
---|---|---|---|---|---|---|
Netto schuldquote | -63 | -33 | -14 | -12 | -11 | -11 |
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | -82 | -54 | -29 | -25 | -21 | -20 |
Solvabiliteitsratio | 78 | 77 | 81 | 85 | 88 | 91 |
Grondexploitatie | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Structurele exploitatieruimte | 1 | 0 | 5 | 8 | 5 | 6 |
Opcenten | 97 | 98 | 98 | 99 | 99 | 100 |
Netto schuldquote en netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen.
De netto schuldquote geeft aan in hoeverre de provincie in staat is haar schulden terug te betalen (hoe lager, hoe beter). De netto schuldquote (ongecorrigeerd) van de provincie Flevoland bedraagt naar verwachting 14% negatief in 2019. Dit kengetal weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de provincie ten opzichte van de eigen middelen. Doordat de provincie geen netto schuld heeft (vorderingen zijn hoger dan schulden), is het percentage negatief. Na correctie voor de verstrekte leningen ligt het percentage op 29% negatief. Naar verwachting stijgt de ratio (cq. minder negatief) doordat de komende jaren een groot deel van de eigen liquiditeiten wordt ingezet voor de financiering van grootschalige infrastructurele- en investeringsprojecten.
Solvabiliteit
De solvabiliteit is de verhouding van het eigen vermogen (reserves) ten opzichte van het totale vermogen, uitgedrukt in een percentage. Dit weerspiegelt de mate waarin de provincie in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger de solvabiliteitsratio hoe groter deel van de activa is gefinancierd met eigen middelen. Voor Flevoland stijgt het solvabiliteitspercentage naar 81% in 2019. De oorzaak van deze stijging ligt met name in de toename van de bestemmingsreserve voor het dekken van de afschrijvingslasten van de investeringen. Deze (nieuwe) investeringen worden als gevolg van het vorig jaar gewijzigde BBV voor een hoger bedrag op de balans opgenomen dan in het verleden, omdat bijdragen uit reserves niet meer in één keer in mindering gebracht mogen worden. Een interprovinciale vergelijking, uitgevoerd door de toezichthouder (BZK) op basis van de begrotingen 2018, laat zien dat in 2018 de gemiddelde solvabiliteit van alle provincies 66% is (mediaan: 71%).
Grondexploitatie
In het kengetal voor grondexploitatie dienen gronden te worden opgenomen die als ‘voorraad’ bouwgronden op de balans zijn opgenomen. Dit om inzicht te geven in de terug te verdienen boekwaarde van de gronden bij verkoop of exploitatie. De provincie Flevoland voert zelf geen bouwgrondexploitatie uit. Het kengetal heeft daarom de waarde 0. De gronden van de provincie Flevoland die op de balans staan, zijn overeenkomstig de verslaggevingsregels opgenomen als materiële vaste activa. Deze zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, welke lager is dan de huidige marktwaarde.
Structurele exploitatieruimte
Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. Bij incidentele lasten of baten gaat het om eenmalige zaken die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Voorbeelden van structurele baten zijn de algemene uitkering en de inkomsten uit de motorrijtuigenbelasting. Bij structurele lasten gaat het om de lasten die worden gemaakt voor het uitvoeren van structureel/meerjarig beleid, om bedrijfsvoeringslasten en kapitaallasten.
Stortingen in en onttrekkingen aan reserves zijn in beginsel incidenteel en hebben alleen een structureel karakter wanneer ze bedoeld zijn om structurele lasten te dekken of wanneer de reserve een egaliserende functie of een financieringsfunctie voor investeringen heeft. De structurele lasten en baten zijn in 2019 en latere jaren in evenwicht, dat wil zeggen dat structurele lasten gedekt worden uit structurele baten.
Opcenten
Dit kengetal is het percentage opcenten dat de provincie heft ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Het geeft aan hoeveel relatieve ruimte de provincie heeft om de inkomsten uit de opcenten te verhogen om zo de structurele baten te verhogen. Uit het percentage blijkt dat de hoogte van de opcenten van de provincie relatief dicht bij het gemiddelde komt. De belastingdruk wordt nader toegelicht in de paragraaf Lokale heffingen.